Polip Ameliyatı
Şu durumlarda poliplerin cerrahi olarak tedavi edilmeleri gereği ortaya çıkar:
- Hastalığın belirtileri ilaç tedavisine rağmen devam ediyorsa
- Kortizon tedavisine rağmen nüks etmiş ise
- Yarattığı beklenen belirtilerin ve yakınmaların ötesinde uyku apnesi gibi, daha ciddi sorunlara yol açmış ise.
Cerrahi tedavide temel olarak iki yöntem kullanılmaktadır:
- Polipektomi
- Endoskopik sinüs cerrahisi
Polipektomi polipin çıkarılması demektir. Bazen polipler bir burun boşluğu içinde tek bir polip kitlesi halinde olurlar. Eğer burunda tek bir polip varsa zaten o polipin çıkarılması yani polipektomi tedavinin tamamını oluşturmaktadır ve böyle bir durumda en tercih edilen cerrahi tedavi yöntemidir. Polipektomi ameliyatında, doktor spekulum denilen burun deliklerinden sokulan basit bir aletle veya endoskopla hastanın burun içine bakarak bir tutucu aletle polipin mukozaya tutunduğu sap kısmından tutup kopartarak dışarı çıkarması işlemi yapılmaktadır (Şekil 1).
Şekil 1. Burundaki polip kitlesinin endoskopik bakış altında forseps denilen aletle tutulup çıkarılması işlemi. Bu işlem sadece burunda tıkanıklık yapan büyük bir polipin çıkarılmasıyla sınırlı ise ameliyata polipektomi denilmektedir.
Bu tedavi lokal anestezi altında yani hasta uyutulmadan ilaçlarla sakinleştirme ve bölgesel uyuşturma yapılarak yapılabilecek basit bir ameliyattır. Bazen, hasta uyutularak da bu ameliyat yapılmaktadır.
Burun boşluklarının bir veya her iki tarafını yaygın olarak tutmuş olan poliplerin varlığında (ki buna polipozis denilir) burundan bir veya birkaç tane polipin çıkarılması yani polipektomi gerçek tedavi olmaya yeterli olamamaktadır. Bununla beraber, bazı özel durumlarda, yaygın poliplerin varlığında da polipektomi ameliyatı uygulanabilmektedir. Örneğin hastanın genel sağlık durumu daha kapsamlı bir ameliyatı kaldırmaya uygun değil ise, hasta kapsamlı bir ameliyatı (endoskopik sinüs cerrahisi) istemiyorsa, sağlık kuruluşundaki donanım bu ameliyatın yapılması için yeterli değil ise, daha önceden yapılmış olan endoskopik sinüs cerrahisi uygulamalarına rağmen hastalık sık sık tekrarlamış ise, cerrahın endoskopik sinüs cerrahisi deneyimi yoksa polipektomi ile hastanın yakınmalarında kısmi ve geçici düzeltmelere razı olunacak biçimde polipektomi ameliyatı uygulanmaktadır.
Poliplere yönelik cerrahi tedavinin güncel olanı endoskopik sinüs cerrahisidir. Bu ameliyatta burun boşluğu ve sinüsler içine endoskop denilen cihazlar ile yakından bakılarak ve büyütülmüş görüntülerin bir televizyon ekranı gibi monitöre aktarılarak izlenmesi sağlanmaktadır (Şekil 2). Bu bakış koşulları altında burun deliklerinden burun ve sinüslerin içine sokulan ameliyat aletleri ile polipler çıkarılmakta ve sinüslerin ağızları açılıp genişletilerek havalanmaları ve içindekilerin boşaltılması mümkün olabilmektedir. Başka bir biçimde söyleyecek olursak, özel bir gereklilik olmadıkça görünebilir hiçbir kesi yapılmaksızın sadece burun deliklerinden içeri sokulan aletler ile ameliyat gerçekleştirilmektedir.
Şekil 2. Endoskopik sinüs ameliyatında veya polipektomi ameliyatında endoskop ve monitör kullanımı bu şekilde yapılmaktadır.
Bu ameliyat ile ilgili daha ayrıntılı bilgi almak için sitemizde (www.onurcelik.com) bulunan “Endoskopik Sinüs Ameliyatı” başlıklı yazı okunabilir.
Polip ameliyatlarından sonra burun içine genellikle 2-3 gün yerinde kalacak biçimde burun tamponu konulmaktadır. Burun tamponlarının çıkarılmasından sonra aralıklarla pansumanlar gerekmektedir. Hastanın ameliyattan sonraki birkaç hafta içinde sümkürmemesi, ağır yük kaldırmaması ve pıhtılaşma önleyici özelliği olan bazı ilaçları kullanmaması uygun olur.
Yaygın poliplerin varlığı sistemik bir hastalıktır; cerrahi tedavinin bu hastalığın tek ve kesin tedavisi olarak düşünülmemesi gerekir. Ameliyat tedavinin bir kısmını oluşturmaktadır. Öncesinde ve sonrasında uygun ve disiplinli ilaç tedavileri ile desteklendiğinde cerrahi tedavinin etkinliği artmaktadır.