Östaki Tüpü Sorunları

Östaki tüpü orta kulak boşluğu ile geniz arasında bağlantı sağlayan, erişkindeki uzunluğu 3.5 cm-4 cm kadar olan ince bir boru ya da tüp şeklinde yapıdır (Şekil 1). İçi mukoza denilen (dudak ve yanak iç yüzündeki örtüye benzer) bir örtü ile kaplıdır. İskeleti ise kemik ve kıkırdaktan yapılmıştır. Bu tüp şeklindeki yapının en önemli görevi orta kulak boşluğunu havalandırmak, enfeksiyonlardan korumak ve orta kulakta oluşan salgıların genize boşaltılıp temizlenmesini sağlamaktır. Çalışmasında bir sorun olursa en önce orta kulak havalanması bozulur. Orta kulakta negatif bir basınç oluşur. Bir anlamda orta kulakta vakum meydana gelir. Östaki tüpünün çalışması bozulduğunda kulakta dolgunluk hissi, tıkanıklık hissi, işitmede azalma, kulakta rahatsızlık hissi, seslerin farklı işitilmesi, kendi konuşma sesinin kendi kulağına yankılanarak veya daha şiddetli gelmesi, yiyeceklerin çiğnenmesi sırasında çıkan seslerin daha yüksek şiddette duyulması, çınlama veya çıtırtı benzeri sesler duyulması gibi yakınmalar ortaya çıkar. Bu yakınmaların hepsi aynı anda olmayabilir. Hastadan hastaya farklı yakınmalar olabilir, aynı hastada farklı zamanlarda farklı yakınmalar bulunabilir.

Şekil 1. Normal bir kulak yapısı. Östaki tüpü orta kulak ile geniz arasında bağlantı sağlayan tüp veya boru şeklinde bir yapıdır ve orta kulak havalanmasında çok önemli rol oynar.

Östaki tüpü orta kulak havalanması ile görevli bir yapı olduğu için çalışması bozulduğunda orta kulak havalanması aksar, kulak içinde negatif basınç gelişir ve bu nedenle kulak zarı çöker. Bu negatif basınç uzun sürerse orta kulak boşluğuna sıvı dolar. Böylece normalde tamamen ve yeterince hava olması gereken orta kulak boşluğunda sümük kıvamında bir sıvı toplanmış ve kulak zarı da çökmüş durumdadır. Bu tabloya efüzyonlu otit veya orta kulak nezlesi denilmektedir. Sıklıkla çocuklarda görülen bu durum edinsel işitme kayıplarının en sık nedenleri arasındadır. Orta kulakta iltihaplanma olmadığı için kulak ağrısı ya da yüksek ateş gibi belirtiler yoktur. Bu durum, genellikle çocuk olan hastada, hastalığın kolaylıkla gözden kaçabilmesine neden olur. Web sitemizde (www.onurcelik.com) bulunan ‘‘Efüzyonlu Otit-Orta Kulak Nezlesi’’ başlıklı yazıda sözü edilen hastalıkla ilgili ayrıntılı bilgiler okunabilir.

Östaki tüpünün sorunlarında genellikle ilaç tedavisi uygulanmaktadır. Tanı doğru konulup zamanında tedavi edilirse tedavi sonuçları iyidir. Sorun uzarsa, kronikleşme olursa, cerrahi tedavi gerekebilmektedir. Özellikle kronikleşmiş, yani müzminleşmiş orta kulak nezlesinde (efüzyonlu otit) doğru zamanlama ile cerrahi girişimler problemlerin çözümünde önemli rol oynar. Burada sözü edilen cerrahi girişimler miringotomi, basınç eşitleme tüpü (havalandırma veya ventilasyon tüpü de denilir) takılması, geniz etinin küçültülmesi gibi basit ve kısa süren ameliyatlardır (Bakınız www.onurcelik.com ‘‘Kulak Tüpü’’, ‘‘Kulak Zarı Çizilmesi’’ ve ‘‘Geniz eti Ameliyatı’’ başlıklı yazılar). Çok özel durumlarda östaki tüpünün kendisine yönelik cerrahi girişimler de yapılabilmektedir. Bu gibi girişimler nadiren uygulanmaktadır.