Kulak Cerrahisi Tipleri

Kulak cerrahisi özellikle son yıllarda inanılmaz bir ilerleme göstermiştir. Gelişen mikrocerrahi teknikler ve lazer kullanımının devreye girmesiyle birlikte iç kulaktaki hastalıklar tedavi edilebilmekte ve hiç duymayan insanlara takılan implantlar ile işitme duyusu tekrar sağlanabilmektedir.
Kozmetik kulak ameliyatları da günümüzde oldukça gelişmiştir. Bu amaçla gerek cerrahi tedaviler gerekse protezler kullanılmaktadır.

Kulak Mikrocerrahisi

Kulak içindeki yapılar oldukça küçüktür. Bu yüzden ameliyat mikroskoplarının kullanıldığı mikrocerrahi yöntemleri uygulanmaktadır. Gerek ameliyat mikroskoplarının çok gelişmiş olması, gerekse ameliyatta kullanılan aletlerin çeşitlenmesi ve kalitesinin artması, cerrahların bu alandaki deneyimlerinin artmış olması kulak gibi küçük bir yapının içinde yapılan çok kapsamlı ameliyatları mümkün kılmıştır.
Kulak zarının tamiri, işitmeyi sağlayan orta kulaktaki küçük kemikçiklerin (çekiç, örs, üzengi) kırılmalarında, çıkıklarında, eksikliklerinde, yokluklarında yapılan kemikçik zinciri onarımları, işitmeyi sağlamak ya da düzeltmek için çeşitli protezlerin yerleştirilmesi gibi onarım ameliyatlarında mikrocerrahi uygulanmaktadır. Keza, kolesteatoma denilen ve kulağı yavaş yavaş tahrip edip birçok risk yaratan hastalığın çıkarılmasında ve kulak tümörlerinin çıkarılmasında mikrocerrahi yöntemleri kullanılmaktadır.

Kulak Zarı Tamiri

Kulakta yapılan tamirat ameliyatlarına genel olarak timpanoplasti denilmektedir. Bu ameliyatlarda yapılan onarımlara göre çeşitli timpanoplastiler vardır. Örneğin kulak zarı delik olan bir hastada zarı onarmak için yapılan ameliyat bir timpanoplastidir. Kemikçik kırık, çıkık ya da yokluğu gibi durumlarda yapılan onarım ameliyatları da timpanoplastidir. Yani timpanoplasti denilince tek tip bir ameliyat değil onarım amacıyla yapılan bir grup ameliyatın genel adı anlaşılır.
Kulak zarı tamiri genellikle genel anestezi altında, mikroskop ile yapılmaktadır. Lokal anestezi altında yani kulak etrafına ve kulak içine iğne ile ilaç enjekte edilip uyuşturma yapılarak da bu ameliyatlar yapılabilir.
Kulak kanalının içinden ya da kulak kepçesinin arkasından yapılan kesiler ile ameliyat gerçekleştirilir. Kulak zarı tamiri için hastanın kendi dokuları onarım malzemesi olarak kullanılır. Bu amaçla en sık kulak kepçesinin kıkırdakları üzerindeki zardan ya da kulak üst kısmında kafa derisinin altındaki kasın fasyasından alınan dokular kullanılmaktadır. Dr. Onur Çelik ameliyatlarında en sık kıkırdak zarını tercih etmektedir.

Basınç Eşitleme Tüpü (Ventilasyon Tüpü) Takılması

Basınç eşitleme tüpleri, efüzyonlu orta kulak hastalıklarında (halk arasında orta kulak nezlesi de denilir), tekrarlayan orta kulak enfeksiyonlarında, bazı ciddi orta kulak enfeksiyonlarında, kulak zarındaki çöküklerde cerrahi tedavi seçeneği olarak sıklıkla kullanılır.
Bu hastalıkların birçoğunun öncesinde cerrahi dışındaki diğer tedavilerin denenmiş, ancak sonuç alınamamış olması gerekir. Bu tedavilere rağmen işitme iyi değilse, orta kulak ile dış kulak arasında bir hava geçişi sağlamak için bu tüpler yerleştirilir. Tüpler yerleştirildikten sonra orta kulaktaki sıvılar kolayca dışarı atılır ve basınç ve ağrı hissi azalır. Tüpler floroplastikten, altın veya gümüş kaplanmış basit metallerden veya titanyumdan yapılmış olabilir. Dr. Onur Çelik genellikle floroplastik ve titanyum tüpleri tercih etmektedir.
Basınç eşitleme ya da havalandırma tüpü denilen bu uygulamalar bazı durumlarda ilk basamak tedavi seçeneği olarak kullanılmaktadır. Genellikle aylar sonra tüp kendiliğinden dış kulak kanalına atılır.

Kulak Kepçesi Ameliyatları

Kozmetik kulak ameliyatları son yıllarda önemli gelişme göstermiştir. ¨Kepçe kulak¨,  ¨Yarasa Kulak¨ denilen şekil bozukluklarını düzeltmek için gerekli geleneksel estetik kulak cerrahileri uygulanabiliyorken, gerek duyulduğunda bazı protezlerin kulak kepçesi yerine kullanılması da mümkün olabilmektedir. Örneğin bir kazada kulak kepçesi çok hasar görürse ya da tamamen kulak kepçesi kaybedilirse, tekrar cerrahi ile onarmak mümkün olabilir. Bu mümkün değilse yerine karşıdan bakınca kolayca gerçek kulak kepçesi zannedilebilen bir protezin (epitez) konulması mümkün olabilmektedir. Silikon bir kalıp kullanılarak oluşturulan bu epitezler ile neredeyse gerçeğinden ayrılamayacak kadar iyi görünümde olan tam bir kulak kepçesi yapmak mümkündür. Günümüzde ülkemizde de bu epitezlerin gelişmiş ülkelerdekine yakın kalitede yapıldığı merkezler vardır.

Lazer ile Yapılan Kulak Cerrahisi

Basitçe söylemek gerekirse tıpta kullanılan lazer dokuda yok etme, kesme, delme gibi işleri yapmak için kullanılan özel ışın demektir. Bir anlamda lazer bistüri denilen ameliyat bıçağının yaptığı işi yapan özel ışındır. Kulak ameliyatlarında kulak zarına delik açarken veya orta kulak kemikçiklerine müdahale ederken kullanılabilir. Bir örnek vermek gerekirse, kulak zarına yapılan bir kesi sonrasında orta kulağa girilir, zarar görmüş olan çekiç, örs, üzengi kemikçiklerinden çıkarılması gereken kısımlar lazer ışınları ile buharlaştırılarak yok edilirler ve yerine protezler konularak işitme düzeltilebilir. En sık otoskleroz ya da kulak kireçlenmesi diye bilinen hastalığın cerrahi tedavisinde kullanılmaktadır; bu ameliyatta üzengi kemikçiğinin tabanına delik açılması işlemi lazer ile çok daha kolay ve çabuk yapılabilmektedir. Bu teknik ile iç kulaktaki tüylü hücrelere zarar oluşması riski belirgin bir biçimde azalmaktadır.

Koklear İmplant Takılması

Bir kulakta işitme tam ya da tama yakın yoksa ve başka yöntemlerle çözüm bulunamıyorsa koklear implant ya da halk arasında biyonik kulak diye bilinen bir implantın ameliyatla kulağa takılması bazen duymayı mümkün kılmaktadır.
Bu ameliyatın yararlı olabilmesi için iç kulağın, işitme sinirinin var olması gerekir. Çünkü implant iç kulağa takılmaktadır ve üretilen sesi beyine iletecek bir sinirin varlığı ile implant işe yaramış olmaktadır.
Doğuştan hiç duymayan hastalarda bu implantın küçük çocukluk döneminde takılması yarar sağlamaktadır. Bir-beş yaş arası idealdir. Konuşmayı öğrendikten sonra işitmesini kaybetmiş olanlarda yaş sınırı yoktur.
Bugün için sağlık güvencesi sistemi her iki kulağı da duymayan hastalarda bu implantın ve ameliyatının masraflarını karşılamaktadır. Bir kulak kısmen ya da tamamen duyabiliyorsa bu masrafları ödememektedir.
Koklear implantın takılması özellikli bir cerrahi yöntemdir. Genel anestezi uygulamasını ve birkaç gün hastanede yatmayı gerektirir.
Bu cihaz dışarıdan hiç görünmeyen bir protez değildir. Bunun hastalar tarafından iyi anlaşılması gerekir. Koklear implantın mikrofon kısmı kulak kepçesi üstüne takılır, yani işitme cihazı gibi dışarıdan görünen bir parçası vardır. Diğer bileşenleri deri altında ve iç kulakta olmak zorundadır. İşlemcisi deri altına yerleştirilir. İşlemci iç kulaktaki (kokleadaki) elektrod ile bağlantı halindedir ve ona uyarı gönderir. Elektrod da iç kulaktaki tüylü hücrelerle temasta olan işitme sinirinin dallarını uyarır. Ortalama 6 hafta sonra cerrahi iyileşme tamamlanır. İmplant devreye girer. Takılan implanttan azami fayda için yoğun ve uzun bir işitme eğitimi başlar.

Kulak Tümörlerinin Çıkarılması

Kulak tümörleri oldukça nadir gözlenir. Bazıları iyi huylu bazıları kötü huylu tümörlerdir. Bunlar kulaktaki deri, sinir dokusu, damar veya kemik dokularından kaynaklanabilen tümörlerdir. Çoğu ameliyat mikroskoplarının kullanıldığı mikrocerrahi yöntemleri ile tedavi edilmektedirler. Bazıları sadece kulak burun boğaz doktorları tarafından yapılmaktadır. Beyin içine kadar ilerlemiş olan ya da kafatasının içinde gelişmiş olan tümörlerde ise beyin cerrahları ve kulak burun boğaz doktorlarının birlikte çalıştıkları ameliyatlarla tedavi edilmektedirler.
Bazı tümörlerin kendisi ya da bu tümörleri çıkarmak için yapılan ameliyatlar işitme ve denge duyusu üzerine ciddi olumsuz etkiler yaratabilir.
Ameliyat edilemeyen tümörlerde ya da ameliyatı kaldıramayacak durumda olan hastalarda ameliyat dışındaki tedavi seçenekleri önerilmektedir.