Konka Ameliyatı – Burun Eti Ameliyatı
Burun boşluklarında her bir tarafta alt, orta ve üst konka isimleri ile anılan üçer tane konka vardır. Bu üç konkanın en büyükleri alttakilerdir. Orta konkalar biraz daha küçüktürler ve en küçükleri de üst konkalardır (Şekil 1). Bu konkalar, şekilde de görüldüğü gibi, burun boşluğunun yan duvarlarında yerleşmiş ve burun boşluğuna uzanan kıvrımlı çıkıntılardır.
Şekil 1. Konka denilen yapılar burun boşluğunda asıl işi gören elemanlardır. Her burun boşluğunda alt, orta ve üst olmak üzere üçer tanedir. Şekilde açık pembe renkte görülen çıkıntılar konkalardır. Alt konkaların en büyükleri olduğu görülmektedir.
Konkaların asıl görevleri burnun solunumla ilgili görevleri ile aynıdır. Bir başka şekilde söylersek konkalar burnun asıl iş gören elemanlarıdır. Solunum havasının temizlenmesini, nemlendirilmesini ve ısısının ayarlanmasını sağlarlar.
Bazı durumlarda konkalar olması gerekenden fazla büyürler ve havanın burun içinden geçmesini zorlaştırarak burun tıkanıklığına yol açabilirler. Bu duruma konka büyümesi anlamına gelen “konka hipertrofisi” denilir (Şekil 2). Burun boşluğu içinde alt konkaların kapladığı yer diğer konkalardan daha fazla olduğu için, burun tıkanıklığına yol açacak kadar bir konka hipertrofisi genellikle alt konkaların büyümesi durumunu anlatır. Tek veya iki taraflı (yani hem sol burun boşluğunda ve hem de sağ burun boşluğunda) olabilir. Meydana gelen konka hipertrofisi burun tıkanıklığına yol açıyorsa ve ilaç tedavileri ile düzeltilemiyorsa ameliyat ile küçültülür. Bu ameliyatlara “konka küçültme ameliyatı” denir.
Şekil 2. Konka büyümesi denildiği zaman genellikle asıl sorun alt konkadadır. Büyüme hafif veya orta derecede ise (ortadaki şekiller) genellikle ilaç tedavisi yeterli olmaktadır. İleri derecede büyümede (sağdaki şekiller) hem ilaç hem de cerrahi tedavi gerekmektedir.
Konka ameliyatının hedefi burunda tıkanıklık yaratan büyümüş konkanın boyutlarını küçültmektir. Böylece burun tıkanıklığının nedeni ortadan kaldırılmış olur ve hava burundan rahat geçebilir. Konkalar burnun asıl iş gören yapıları olduğu için çok elzem bir durum olmadıkça tamamen çıkarılmaları kesinlikle söz konusu değildir. Bozulmuş olan solunum görevi düzeltilir; birlikte bulunabilecek burun akıntısı, geniz akıntısı, koku alamama yakınmaları giderilir. Bununla birlikte, solunan havanın temizlenmesi, ısısının ayarlanması ve nemlendirilmesi görevlerinin korunmasına dikkat edilmiş olunur.
Konka küçültülmesinde günümüzde başlıca iki yöntem kullanılmaktadır: 1. Konkaya uygulanan ısı veya radyo dalgaları ile konkanın yumuşak dokusunda büzüşme sağlanması (Şekil 3), 2. Konkadan klasik cerrahi yöntemlerle kemik ve/veya yumuşak doku çıkarılarak konkanın hacminin azaltılması (Şekil 4). İlk yöntemde konkada sağlanan küçülme daha azdır ve genellikle birden fazla uygulama gerekebilmektedir. Ofiste yapılan küçük girişimler olması, kanama riskinin az olması ise avantajlarıdır. Klasik cerrahide ise tek seansta ve istenildiği miktarda küçülme sağlanır. Bununla birlikte büyük bir ameliyat olmamakla birlikte diğer yönteme göre daha kapsamlı bir cerrahidir. Ameliyat sırasında daha fazla kanama olur, ameliyat sonrasında buruna tampon konulması gerekir ve ameliyat sonrasında kanama riski diğer tekniğe göre biraz daha yüksektir.
Şekil 3. Konkaya radyofrekans uygulaması ile sağlanan konka küçülmesi. Büyümüş ve burun tıkanıklığına neden olmuş konkaya (solda) iğne gibi bir ucu olan radyofrekans aleti ile radyo dalgaları uygulanmakta (ortada) ve sonrasında konkada küçülme sağlanarak (sağda) burun tıkanıklığı yakınması ortadan kalkmaktadır.
Konka küçültme ameliyatları sıklıkla burun orta bölmesinin düzeltilmesi ameliyatları ile birlikte uygulanmaktadır (bakınız www.onurcelik.com sitemizdeki ‘’Septoplasti – Burun İçindeki Eğriliğin Düzeltilmesi’’ yazısı). Kısa süren ameliyatlardır. Deneyimli bir cerrah bir tarafın konka küçültülmesi işlemini birkaç dakikada tamamlayabilir. Kaliteli bir iyileşme için, bu ameliyatlardan sonra erken dönem kontrol ve pansumanlara özen ve dikkat gösterilmesi gerekir.
Şekil 4. Konka küçültme ameliyatı. İleri derecede büyümüş olan alt konkadan (sol altta) doku çıkarılarak (üstteki şekil) konkanın küçülmesi (sağ altta ameliyattan sonraki görünüm) ve burundan hava geçişinin sağlanması. Bir defalık uygulama ile istenilen sonucun alındığı bir yöntemdir. Bu ameliyatlarda birbirinden farklı teknikler de uygulanabilmektedir.
Bazı durumlarda klasik cerrahi radyofrekans yöntemi ile birlikte de kullanılabilmektedir. Burada deneyimli bir kulak burun boğaz hastalıkları uzmanı ile görüşülerek hem cerrahi girişimin gerekliliği hem de uygulanacak yöntemin belirlenmesi öğrenilebilir.