Çocukluk Döneminde İşitme Kaybı

Erişkinlerde olduğu gibi çocuklarda da kulağın herhangi bir bölümünde sorun olduğunda işitme kaybı görülebilir. Çocuklarda işitme kaybının özelliği sonuçlarının erişkinlerdekilerden daha farklı ve özellikli olmasıdır. Bu nedenle sınırlı miktarda bir işitme kaybı bile söz konusu olsa dikkat etmek ve duruma müdahale etmek gerekir.

Kulak kiri, kulağa sokulan yabancı cisimler, yüzücü kulağı da denilen dış kulak enfeksiyonu, doğumsal gelişme sorunları, kulak zarında delik, orta kulak nezlesi, orta kulak iltihabı gibi dış ve orta kulak hastalıkları iletim tipinde işitme kayıplarına neden olurlar (Şekil 1). Özellikle orta kulak iltihapları (akut otit) ve orta kulak nezlesi (efüzyonlu otit) denilen iki hastalık çocuklarda çok sık görülen ve işitme kaybı yaratabilen hastalıklardır. Bu hastalıklar tam sağırlık yaratmazlar, değişik derecelerde işitme kayıplarına neden olurlar. Genellikle geçici işitme kayıplarıdır. Bununla birlikte, eğer doğru ve zamanında tedavi edilmezlerse kalıcı olabilir. Bu hastalıkların birçoğu hakkında web sitemizde (www.onurcelik.com) bulunan hastalar için hazırlanmış yazılar bulunmaktadır. Çocukların anne ve babaları günlük ortam seslerini duymaları durumunda bazı hafif işitme kayıplarını gözden kaçırabilmekte ya da önemsememektedirler. Oysa uzun sürdüğünde kalıcı sorunlara yol açma riski olan bu hastalıklar basit ilaç tedavileri ile ya da küçük cerrahi girişimlerle tedavi edilebilmektedirler.

Şekil 1. Solda normal kulak zarı, sağda ise delik kulak zarı.

Erişkinlerde olduğu gibi çocuklarda da sinirsel tipte (sensorinöral) işitme kayıpları görülebilmektedir. Bunların bazıları kalıtımsal (genetik, ırsi) hastalıklar olarak çocuk doğduğundan itibaren var olabilir; bazıları da yaşamın sonraki yıllarında ortaya çıkabilir. Bazen annenin hamileliği sırasında geçirdiği kızıl, kızamık, su çiçeği vb hastalıklar nedeniyle ya da hamilelikte aldığı bazı ilaçlar nedeniyle bebekler işitme kayıplı olarak doğabilmektedirler. Çocuk doğduktan sonra geçirdiği enfeksiyonlar, aldığı bazı ilaçlar, darbeler gibi çeşitli nedenlerle sinirsel tipte işitme kaybı gelişebilir. Sinirsel işitme kayıplarında ilaç ya da ameliyatla işitme kaybını düzeltmek mümkün değildir. Bu hastalarda erişkinlerdekilere benzer yöntemler kullanılabilmektedir: İşitme cihazı kullanımı, orta kulağa ameliyatla takılan cihazlar, koklear implant, beyinsapı implantı vb.
Çocuk işitme kayıpları konuşmada gecikme, konuşamama, dikkat zayıflığı, davranış bozuklukları, zeka ve entellektüel gelişmede gerilik, okul başarısında düşme gibi düzeltilmesi daha zor ve masraflı sorunlara yol açabilmektedir. Bu nedenle ailelerin, sanıldığından sık karşılaşılan bu sorun konusunda çok dikkatli olması gerekir. İşitme kaybının erken saptanması kritik bir değere sahiptir. Bu nedenle doğuştan olan işitme kayıplarını saptamak amacıyla yenidoğan işitme taraması programı uygulanmaktadır. Her işitme kaybının doğuştan olmaması, her testte bir hata payının olabilmesi gibi nedenlerle ebeveynler dikkatlerini çocukluk dönemi boyunca sürdürmelidirler.