Bademcik Ameliyatı Sonrası Bakım
Bademcik ameliyatından sonra hastaların oldukça rahatsız edici boğaz ağrısı yakınmaları olur. Bu yakınmalar hastanın yaşı arttıkça artar; yani, hasta çocuksa ağrı görece daha az şiddetlidir ve daha kısa sürede geçer. Erişkinlerde ise ağrı hem daha şiddetlidir, hem de uzun sürede geçer. Aşağıdaki tabloda ameliyattan sonra boğaz yakınmalarının ne kadar süre devam edebileceği gösterilmiştir.
Ameliyat Sonrası Yakınmalar Ne Kadar Sürede Geçer? |
|
HASTA | YAKINMALARIN GEÇMESİ İÇİN GEREKEN SÜRE |
Çocuk | 4 – 5 gün |
Genç | 7 – 10 gün |
Erişkin | 10 – 15 gün |
Ameliyatların hemen tümünde yara yeri dikiş konularak kapatılır. Oysa bademcik ameliyatında diğer ameliyatlardan farklı olarak ameliyat yarası kapatılmaz; açık bırakılır.
Ayrıca yutkunma gibi zorunlu olarak yapılması gereken hareketler de yara yerini zorlayan ve ağrıyı artıran bir durumdur.
Bademcik ameliyatı sonrasında sık görülen durumlardan biri de kulak ağrısıdır. Kulakta duyulan bu ağrı aslında boğazdaki ağrının bir kısmının kulakta hissedilmesidir; yani boğazdan kulağa yansıyan bir ağrıdır. Kulağın kendisinde bir sorun olduğu anlamına gelmez. En önemli özelliği yutkunmayla şiddetlenmesidir.
Ameliyattan sonraki birkaç gün evde yatakta dinlenmekte yarar vardır. Dinlenme iyileşme süresini kısaltır. Bu nedenle okula veya işe gitme konusunda aceleci davranılmamalıdır. Yaklaşık 1 hafta süreyle ağır işlerden ve egzersizden uzak durulması gerekir.
Ameliyattan sonra boğazda açık ve ağrılı bir yara olması nedeniyle beslenme şekli özellik gösterir. Her doktor ameliyat sonrası beslenme ile ilgili olarak hastasına bir haftalık beslenme programı verir. Bu programlarda genellikle şu sıralama önerilir: Önce sıvı, sonra yumuşak ve daha sonra katı besinler. Bir hafta süreyle sıcak, ekşi ve acı içecek veya yiyecek alınması yasaktır. Ayrıca, içeceklerin portakal suyu, vişne suyu, kolalı veya gazozlu içecekler gibi asit içeren türden olmaması gerekir. Bu tür içecekler boğazdaki açık yarayı tahriş ederek ağrının artmasına ve iyileşmenin gecikmesine neden olabilirler. İyileşme süresince sıvı besinlerin çok bol alınması boğazın ıslak olmasına ve yutkunmaların daha az ağrılı olmasına katkı sağlar. Sıvıların bol alınması ameliyat sonrasında ortaya çıkabilecek kanama riskini de azaltır. Aşağıdaki tabloda bademcik ameliyatı olan hastalara önerdiğim beslenme programı sunulmuştur.
BADEMCİK AMELİYATINDAN SONRAKİ GÜNLER NASIL BESLENİLMELİDİR? | |
1. Gün | Ameliyattan 3 saat sonra başlamak üzere ve soğuk olmak koşuluyla su, süt, meyve suyu (şeftali, kayısı, üzüm suyu), dondurma. |
2. Gün | 1. günde önerilenler ve ayrıca soğuk çay, hoşaf suyu, yoğurt, muhallebi. |
3. Gün | İlk 2 günde önerilenler ve ayrıca meyve, ılık çorba, rafadan yumurta, süt veya çay içinde yumuşatılan bisküvi, patates püresi. |
4. Gün | İlk 3 günde önerilenlere ek olarak sıcak olmamak koşuluyla makarna, pilav |
5. Gün | Aynı besinlere ek olarak sıcak olmamak koşuluyla ızgara köfte ve sebze yemekleri |
6. ve 7. Gün | Sıcak olmamak koşuluyla her türlü yiyecek ve içecekler |
Ameliyat sonrası ikinci günden başlayarak bademcik yuvasındaki yara yeri beyaz-gri bir örtüyle kaplanır. Bu durum dokunun iyileşme şeklinden kaynaklanmaktadır. Ağzını açtığında hastanın da görebileceği bu beyaz örtü normaldir. Ağız kokusuna neden olabilir. Hasta ve yakınları yanlışlıkla yaranın iltihaplandığını sanabilirler. Boğazı veya genizi temizlemeye çalışmaktan veya gargara yapmaktan kaçınılmalıdır. 7-10 gün kadar sonra bu doku, alttan gelen normal doku ile yer değiştirecektir. İyileşme dokusunun değiştiği bu dönemde ağrı tekrarlayabilir. İkinci günden sonra banyo yapılabilir.
İlk günlerde çene hareketleri sırasında olan ağrı ve ameliyat bölgesindeki şişlikler nedeniyle konuşma zor, hatta kulağa komik gelecek şekilde genizden olabilir. Özellikle çocukları birinci günden sonra normal konuşmaya ve bol sıvı alımına teşvik etmek gerekir.
Bademcik ameliyatı sonrasında sık görülen ve dikkat gerektiren iki durum vardır:
1. Ağrı nedeniyle hastanın yetersiz sıvı alması ve dolayısıyla vücudun susuz kalması (dehidrasyon),
2. Kanama.
Dehidrasyon yeterli sıvı alınarak önlenebilir bir durumdur. Aslında ağrı ve dehidrasyon bir kısır döngü oluştururlar. Ağrısı olan hasta daha az yutmaya çalışarak daha az sıvı alır; böylece susuz kalan vücutta daha fazla ağrı hissedilir. Ayrıca susuz kalan hastalarda kanamanın da daha fazla görüldüğü unutulmamalıdır.
Kanama ise tıbbi müdahale gerektirir. Burada kastedilen, yani riskli olan, ameliyat bittikten bir süre sonra ortaya çıkabilen kanamadır. Ameliyat sırasında veya anesteziden uyanma döneminde elbette bir miktar kanama olmaktadır. Ancak bu beklenen kanama cerrah tarafından ameliyat sırasında durdurulmaktadır. Ameliyattan sonra yatağına alınan veya evine gönderilen hastada kanama olursa tekrar müdahale gerekebilir. Ortalama her 25 hastanın birinde görülen bu kanama, en sık ameliyattan sonraki ilk gün içinde ve ilk haftanın bitiminde olmaktadır. Nadiren ameliyattan 20 gün sonra bile kanama görülebilir. Böyle bir durum hastanın acilen doktoruna başvurmasını gerektirir. Aşağıdaki tabloda bademcik ameliyatı olan bir hastanın hangi durumlarda acilen doktora başvurması gerektiği gösterilmiştir.
HANGİ DURUMLARDA ACİLEN DOKTORUNUZA BAŞVURMANIZ GEREKİR? |
|
|
|
|
BU BİLGİLGİLER KİŞİYE ÖZELDİR. İZİNSİZ ÇOĞALTILMAMASI ÖNEMLE RİCA OLUNUR!