Efüzyonlu Otit – Orta Kulak Nezlesi

Orta kulak boşluğunda normal olarak hava bulunur. Buradaki basınç dış ortamdaki basınca eşittir. Bu normal koşullarda işitme en iyi durumdadır. Herhangi bir nedenle hava yerine sıvı (efüzyon, kan, iltihap) veya kitle (tümör, granülasyon dokusu, kolesteatoma) gibi başka bir şey orta kulağa dolarsa durum normal olmaktan çıkar, işitme azalır. Efüzyonlu otit (efüzyonlu otitis media) ya da orta kulak nezlesi denilen bu durum orta kulağa sümük kıvamında bir sıvı dolmasıyla kendisini gösteren bir kulak hastalığıdır. Orta kulağa ulaşan mikroplar tarafından ya da östaki borusunu tıkayan nezle, geniz eti büyümesi, geniz eti iltihabı gibi durumlar nedeniyle oluşur. Aslında başka nedenlerle de oluşabildiği düşünülmektedir: Hava kirliliği, ortamda içilen sigara, alerji. Özellikle çocuklarda sık görülür. Tek kulağı veya iki kulağı birden etkileyebilir. Bir kulakta olursa belirtiler daha kolay gözden kaçabilir ve tanı gecikebilir.

Efüzyonlu otit hastalarının bir kısmında birkaç hafta veya birkaç ay önce geçirilmiş akut orta kulak enfeksiyonu söz konusudur. Bu hastalık kulak ağrısı, yüksek ateş, halsizlik vb. belirti ve bulgular gösterdiği için hatırlanması kolaydır. Böyle bir tablo bazen tam iyileşemez ve efüzyonlu otit haline dönüşebilir. Şekil 1’de normal kulak ve orta kulak nezlesi olan kulak görüntüleri yan yana görülmektedir.

Şekil 1. Solda normal kulak zarı, sağda orta kulak nezlesindeki kulak zarı görünümü. Orta kulak içinde biriken sıvıda hava kabarcıkları dikkati çekmektedir.

Hastalığın en önemli belirtisi işitme kaybıdır. Burada kast edilen hiç duyamama değil, işitmenin azalmasıdır. Hafif düzeyde bir kayıptır, ancak iki kulakta birden olursa günlük yaşamda bazı sıkıntılara neden olabilir. Özellikle küçük çocuklarda bu kadarlık bir işitme azalmasının bile konuşma bozukluğuna, konuşmanın gecikmesine, zeka gelişiminde bir miktar yavaşlamaya neden olabildiği düşünülmektedir. Biraz daha büyük çocuklarda ise davranış bozukluklarına, ders başarısında düşmeye neden olabilmektedir. Yakınmalarını anlatabilecek kadar büyük çocuklar veya erişkinler başka yakınmalar da anlatabilirler: Kendi sesinin kendi kulağından yankılanması ya da daha şiddetli duyulması, yiyeceklerin çiğnenmesi sırasında çıkan seslerin daha yüksek şiddette duyulması, kulakta dolgunluk hissi, tıkanıklık hissi, kulakta rahatsızlık hissi, seslerin farklı işitilmesi, çınlama veya çıtırtı benzeri sesler duyulması.

Efüzyonlu otit oldukça sık görülen ve çok ciddi olmayan bir kulak hastalığıdır. Bazen tedavi edilmemesine rağmen kendiliğinden zamanla geçebilir. Ancak sıklıkla tedavi gerektirmektedir.

Efüzyonlu otitin tedavisinde sıklıkla antibiyotikler kullanılır. Doktor hangi antibiyotiğin kullanılacağını ve kullanım biçimini belirleyerek hastaya öneride bulunur. Hastalık ilaç tedavisine rağmen devam ediyorsa ve kronikleşmişse (müzminleşmişse) cerrahi girişim önerilir. Kulak zarına basınç eşitleme tüpü (havalandırma tüpü) takılabilir; bazen geniz etinin küçültülmesi de gerekebilir. Bu konuda ayrıntılı bilgi almak istenirse web sitemizin (www.onurcelik.com) ‘’Kulak Tüpü’’ başlıklı yazısı, ‘’Kulak Tüpü Sonrası Bakım’’, ‘’Geniz eti Ameliyatı’’ ve ‘’Geniz eti Ameliyatı Sonrası Bakım’’ başlıklı yazıları okunabilir.